Mamografi

Mamografi Niçin Öneriliyor?

Meme kanseri kadınlar arasında en sık görülen kanser türlerinden biridir. Erken saptanamadığında ölüm riski oldukça yüksektir. Meme kanserinin erken dönemde saptanmasını sağlayan en önemli olanak; mamografik taramadır. Mamografi tetkikiyle, yaklaşık 2 yıl öncesinden meme kanseri oluşumları yakalanabiliyor. Bu oluşumların elle muayene sırasında belli olması için 2 yıl geçmesi gerekiyor.

Mamografi Kimlere Öneriliyor?

Herhangi bir bulgu ya da belirti olmasa bile 40 yaşın üzerindeki tüm kadınlara düzenli olarak mamografi çektirmeleri yani mamografik tarama yaptırmaları öneriliyor. Taramanın düzenli olarak uygulandığı ülkelerde meme kanserine bağlı ölümlerin yüzde 19-64 (ortalama yüzde 30) oranında azaldığı da biliniyor.

Mamografi Kimlere Önerilmiyor?

Kırk yaşın altındaki kadınlara mamografik tarama önerilmiyor. Bunun aşağıdaki şekilde birkaç farklı nedeni bulunuyor.

• Genç kadınlarda memenin süt üreten dokusu fazla (meme yoğundur) olduğu için mamografinin kanser saptamadaki başarısı düşüyor.
• Genç kadınlarda meme dokusu radyasyona daha duyarlı olduğu için mamografi riskli olabiliyor.
• Genç kadınlarda meme kanseri görülme sıklığı daha az.

Hangi Aralıklarla Mamografi Yaptırılmalı?

Kırk yaşın üzerindeki kadınlarda tarama bir ya da iki yıllık aralıklarla uygulanabiliyor. Özellikle 40-50 yaş arasındaki kadınlarda ortaya çıkabilecek kanserlerin hızlı büyüme olasılığı daha yüksek olduğu için yıllık tarama yapılması öneriliyor.

40 Yaş Üstü Taramanızı Yaptırın

40 yaşın üzerindeki kadınlarda mutlaka mamografik tarama yaptırılması gerekiyor. Kanserde erken tanı sağlayan mamografik taramanın, düzenli olarak uygulandığı ülkelerde meme kanserine bağlı ölümlerin yüzde 19-64 (ortalama yüzde 30) oranında azaldığı biliniyor. Genç kadınlarda ise tarama için kendi kendini muayene, fizik muayene ve ultrasonografi yöntemlerinden yararlanılıyor.

Mamografide Alınan Radyasyon Tehlikeli midir?

Pek çok kadın mamografide alınan radyasyondan dolayı endişe duyuyor; oysa bu işlem sırasında alınan radyasyon dozu son derece düşük. Bir kişinin 3 ayda normal olarak maruz kaldığı ya da uzun bir uçak yolculuğunda alınan radyasyon dozu mamografiye eşit. Radyasyona bağlı kanser oluşma olasılığı teorik olarak mümkünse de, mamografide ve özellikle 40 yaşın üzerindeki kadınlarda bu olasılık yok denebilecek kadar az. Doğru ve erken tanıyla elde edilecek fayda riske göre çok daha fazla.

Bazı Durumlarda Ultrasonografiye İhtiyaç Duyulabiliyor

Mamografik taramalarda kanser kendisini her zaman göstermeyebiliyor. Özellikle meme parankimi yoğun olan kadınlarda mamografinin duyarlılığı oldukça düşük. Bazen kitle fizik muayenede ele gelse bile mamografide bulgu vermeyebiliyor. Mamografinin kanser saptamadaki başarısının yüzde 80-85 civarında olduğunun unutulmaması gerekiyor. Özellikle meme parankimi yoğun olan kadınlarda taramada mamografinin ultrasonografi ile birlikte kullanılması gerekiyor. Bu şekilde duyarlılık yüzde 90’ın üzerine çıkarılabiliyor.

Memenizde sertlik varsa

Memede sertlik ya da başka bir belirti hisseden kadınların, önceki mamografi sonuçları normal olsa bile, vakit geçirmeden doktorlarına başvurmaları gerekiyor.

Mamografiler Nasıl Değerlendiriliyor?

Mamografiler her zaman eski incelemeler ile karşılaştırarak değerlendiriliyor. Bu nedenle eski filmlerin atılmaması ve mamografi çekimine gelirken hasta tarafından getirilmesi gerekiyor. Meme hastalıkları, kitle, yapısal bozulma, iki meme arasında asimetri veya mikrokalsifikasyon kümeleri şeklinde bulgu verebiliyor. Bu bulgular hem iyi huylu hem de kötü huylu meme hastalıklarında görülebilecekleri için, görüntülerin mutlaka bir meme radyoloğu tarafından değerlendirilmesi gerekiyor.

BIRADS Sınıflandırması Nedir?

Tüm dünyada meme görüntülemesi raporlarında BIRADS (Breast Imaging Reporting and Data System) adı verilen bir kategorizasyon sistemi kullanılıyor. BIRADS, bulguların doğru olarak sınıflandırılması, meme ile ilgilenen tüm hekimlerin ortak bir dil kullanması ve bu sayede hastanın en doğru şekilde yönlendirilebilmesi için geliştirilmiş bir sistem.

BIRADS Sınıflandırması:

• Kategori 0: Ek görüntüleme yöntemlerine ihtiyaç var
• Kategori 1: Normal bulgular
• Kategori 2: Kesinlikle iyi huylu bulgular
• Kategori 3: Muhtemelen iyi huylu bulgular
• Kategori 4: Şüpheli bulgular
• Kategori 5: Yüksek olasılıkla kötü huylu bulgular
• Kategori 6: Biyopsiyle meme kanseri saptanmış olan hastalar
• Kategori 1 ve kategori 2’de yıllık aralıklarla rutin kontrol öneriliyor. Kategori 3’te çok düşük de olsa kanser riski bulunuyor (yüzde 5’in altında) ve 6 ay sonra kontrol öneriliyor. Kategori 4’te ortalama yüzde 30-40, kategori 5’te ise yüzde 90’ın üzerinde kanser riski bulunuyor ve biyopsi yapılması gerekiyor.